13. yüzyılın sonlarına doğru Goryeo soylular arasındaki güç mücadelesi, kırmızı sarıklıların isyanı, Japon korsanlarının istilaları gibi iç ve dış sorunlarla mücadele etmekteydi. Kırmızı sarıklıların ve Japon korsanlarının istilalarını bastırma rolüyle halkın sevgisini kazanan General Yi Seong-gye’nin liderliğindeki bir güç, kralı tahttan indirmiş ve Yi Seong-gye’yi Taejo adıyla yeni krallığın başına geçirmiştir. Kral Taejo tahta geçtikten sonra, ülke adını Joseon olarak değiştirmiş ve feng shui ilkelerine göre uygun bir yer olan Hanyang (günümüzdeki Seul)’ı başkent yapmıştır. Şehir merkezini, Gyeongbokgung Sarayı’nı, Jongmyo Mabedi’ni, yolları ve pazarları inşa ettirmiştir. Hanyang, Kore Yarımadasının merkezinde bulunmaktadır ve aynı zamanda Han Nehri aracılığıyla yurtiçi ve yurtdışı ticaretini mümkün hale getirdiğinden başkent olarak en iyi yerdir.

Kral Taejo’nun oğlu Kral Taejong, kraliyet otoritesini istikrarlı hale getirmiş, ülke temelini sağlamlaştırmıştır. Hopae (kimlik etiketi) yasasını uygulayarak ülke yönetiminden sorumlu altı bakanlığın (çalışma, vergilendirme, protokol, savunma, adalet ve bayındırlık bakanlıkları) bizzat krala rapor verdiği merkezi bir sistem oluşturmuştur.

Kral Taejong’un oğlu Kral Sejong, siyasi, sosyal ve kültürel olarak ülkeye altın çağını yaşatmıştır. Jiphyeonjeon (kraliyet araştırma enstitüsü)’u kurarak politikayı geliştirmiş ve ülkenin geliştirilmesi gereken yönlerini araştırmıştır.

Kral Sejo ve Kral Seongjong dönemleri arasındaki ülkenin kalıcı yönetim sistemini oluşturabilmek için Gyeongguk Daejeon adındaki yasa kitaplarını derlemiş ve bu vesileyle Joseon Hanedanlığının yönetim sistemi daha istikrarlı bir hale gelmiştir.

Hangıl'ın Oluşturulması

Güney Kore antik krallıklardan beri hanja (Çince karakter) kullanmıştır. Çince karakterlerin Korece ifade edilmesini sağlayan idu ve hyangchal yazı sistemlerinden yararlanmışlardır fakat özgürce düşüncelerini ifade edebilecekleri bir alfabe olmadığı için kolay öğrenilebilir bir alfabeye ihtiyaç duymuşlardır.

Bu durumu göz önünde bulunduran Kral Sejong, 1443 yılında Hangıl alfabesini oluşturmuş ve 1446 yılında halka ilan etmiştir. Hangıl, seslendirme organlarının görüntüsü model alınarak oluşturulmuş dünyadaki en bilimsel alfabedir. Öğrenmesi kolay olan bir alfabe olduğundan hükümet ve vatandaşlar arasındaki iletişimi geliştirmiştir. Bir kültür ülkesi olan Kore’nin temellerini sağlamlaştırmada belirleyici bir rol üstlenmiştir.

Bilim ve Teknolojinin Gelişimi

Joseon Hanedanlığında bilim ve teknoloji de önemli bir derecede gelişme göstermiş, Jagyeongnu (su saati), Angbuilgu (güneş saati) ve Honcheonui (usturlap küre) gibi icatlar yapılmıştır. Dünyada türünün ilk örneği olan bir yağmurölçer icat edilerek yağmur miktarı ölçülmüş ve toprak araştırması yapılarak harita oluşturmaya yönelik bilişsel aletler kullanılmıştır.

Kral Taejo döneminde Goguryeo Hanedanlığındaki astronomik grafik baz alınarak Cheonsang Yeolcha Bunya Jido (Yıldız Haritası), Kral Sejong döneminde Çin’in Shoushili takvimi ve Arabistan’ın islami takvimi baz alınarak Chiljeongsan yapılmıştır. Tıp alanında da ilaçlar ve tedavi metodlarının olduğu Hangyakjipseongbang (tıp kitabı)ve Uibangyuchwi (tıp ansiklopedisi) yayımlanmıştır.

Metal baskı teknikleri olan Gyemija (Kral Taejong döneminde) ve Gabinja (Kral Sejong döneminde) geliştirilerek çok sayıda kitap basılmıştır.

Joseon(15.yy)

1.Angbuilgu (Joseon, 17.- 18. Yüzyıl) Zaman ve mevsime göre yıllık gölge değişimlerinin kullanıldığı güneş saati  (Kaynak: Kore Ulusal Saray Müzesi)

2. Yağmurölçer (Joseon, 18. Yüzyıl) Yağmur miktarını ölçmeye yarayan ‘Daegu Seonhwadang Yağmurölçeri

Joseon’un Dış İlişkileri

Joseon Hanedanlığı kuruluşundan itibaren Çin’in Ming Hanedanlığıyla dostane ilişkiler geliştirmiştir. Her sene iki ülkeye karşılıklı elçiler gidip gelerek kültür ve ekonomi ilişkileri canlı tutulmuştur. Ayrıca Japonya’nın isteğini kabul ederek Busan, Jinhae ve Ulsan olmak üzere üç limanı açmış ve 1443 yılında Gyehae Antlaşmasını imzalayarak sınırlı bir alanda ticarete izin vermiştir. Ryukyu, Siam ve Java gibi Asya’nın birkaç ülkesiyle ticaret yapmıştır.

El Sanatı Becerilerinin Gelişmesi

Joseon Hanedanlığını temsil eden el sanatları ürünlerinden biri seramiktir. Kraliyet sarayında ve devlet dairelerinde, seladona beyaz kil sürerek yapılan sade ve dayanıklı buncheong seramiği ve beyaz porselen yaygın bir şekilde kullanılmıştır.

Joseon’un seramik teknikleri yeniden oluşturulmuş ve 16.yüzyıl civarında cilalı beyaz porselen yapılan döneme kadar gelişmeye devam etmiştir. Goryeo’nın geleneğini takip ederek yapılan Joseon porselenleri, temiz ve açık görüntüsüyle soyluların zevkine uyumlu bir şekilde yaygın olarak kullanılmıştır

Erik Çiçeği, Bambu ve Kuş Desenli Beyaz Porselen Kavanoz (Joseon, 15. Yüzyıl)

Kore’ye özgü duyguların yansıtılmasında kullanılan bambu, kuş ve erik çiçeğinin betimsel bir şekilde işlendiği Joseon Hanedanlığı mavi-beyaz porseleni. (Kaynak: Kore Ulusal Müzesi)

Imjin Waeran 

Joseon Hanedanlığının kurulduğu 14.yüzyıldan 15. yüzyıla kadar ülkenin Japonya’yla uyum içinde olan ilişkileri 16. yüzyılda Japonya’nın daha fazla ticaret talep etmesi ve Joseon’un kabul etmemesiyle bozulmuştur.

Japonya, Sampo Waeran (1510) ve Eulmyo Waebyeon (1555) gibi olaylar çıkararak Joseon toplumunu karışıklığa sürüklemiştir. Toyotomi Hideyoshi, 120 yıl süren Japonya iç savaşından meydana çıkan karışıklığı düzelterek Japonya’yı birleştirmiştir.

Daha sonra, derebeyliklerin gücünü azaltmak ve hakimiyetinin istikrarını sağlamak için 200 bin kişilik orduyla Joseon Hanedanlığını işgal etmiştir. 1592 yılından 1598 yılına kadar 7 yıl içerisinde 2 defa devam eden bu savaş Imjin Waeran olarak adlandırılmaktadır.

Joseon Hanedanlığının kralı Uiju’ya sığınıp Ming Hanedanlığından askeri destek talep etmiş, Japon birlikleri ise Pyeongyang ve Hamgyeong-do bölgesine kadar ilerlemişlerdir. Fakat ülkenin çeşitli yerlerinde Koreli vatandaşlar savaşa katılmıştır. Özellikle, Joseon’un en iyi kumandanı Amiral Yi Sun-sin komutasındaki Kore deniz kuvvetleri, işgalcilere karşı birbiri ardına zafer kazanıp deniz hakimiyetini ele geçirmiştir. Honam’daki tahıl ambarını savunup Japon güçlerinin tedarik gemisini engelleyerek Japon ordusunun gücünü azaltmıştır. Üstelik 1597 yılında Japonya ikinci defa istilaya geldiğinde Amiral Yi Sun-sin 13 savaş gemisiyle Japonya’nın 133 savaş gemisine karşı savaşıp dünya savaş tarihine kaydedilecek bir zafere imza atmıştır. Bu savaş Myeongnyang Savaşı olarak adlandırılmaktadır.

Japon ordusu yenilgiye uğramış ve Toyotomi Hideyoshi'nin ölümünün ardından geri çekilmiştir. Japon ordusunun işgaliyle Bulguksa Tapınağı dahil olmak üzere birçok kültürel miras harap edilmiştir. Fakat Japonya, yağmaladığı kitaplar, baskılar ve resimler aracılığıyla gelişmiş eğitim ve sanatı öğrenmiş, özellikle Joseon’dan kaçırdıkları çömlekçi ustalar sayesinde seramik kültürlerini geliştirmiştir.

Halk Kültürünün Gelişimi

Joseon Hanedanlığının ilerleyen zamanlarında, ticaret ve sanayi hızlı gelişmiştir. Seodang (köy okulu) eğitimi yayılarak vatandaşların yaşam kalitesi artmıştır. Hangıl ile yazılan romanlar yaygınlaştırılmış, pansori ve talchum (maske dansı) gibi etkinliklerin olduğu eğlence kültürü de gelişmiştir. Özellikle belirli bir hikâyenin chang (anlatı şarkısı) ve saseol(hikaye ve şarkı sözleri) ile birleştirilip sergilendiği pansori, oldukça fazla ilgi görmüştür. Göstericinin gidişata göre hikâyeyi uzatıp kısaltabildiği, izleyicilerin de chuimsae (Kore geleneksel müziği sırasına yapılan eğlendirici nitelikteki bağırış) yaparak eğlendiği temsili bir halk kültürü olarak geliştirilmiştir. 19. yüzyılın sonlarına doğru Sin Jae-hyo, pansori saseol düzenlemesi yapmıştır. Günümüzde chunhyangga simcheongga, heungboga, jeokbyeokga ve sugungga, pansorinin beş bölümü olarak nitelendirilmektedir. Tal nori ve sandae nori gibi maskeli performanslar da popüler eğlenceler olarak rağbet görmüştür.

Sandae Nori

Geleneksel halk oyunu olan Sandae Nori, göstericilerin maske takarak şaka, dans, şarkı ve oyunculuk gibi malzemeleri kullanıp sergiledikleri bir çeşit tiyatrodur.